به گزارش رسانه ورزش زنان ایران IWSPORTS ، برای مدت های طولانی ، زنان در ایران دور از فعالیت های ورزشی منظمی بوده اند و این موضوع به تدریج سبب شد فرهنگ ورزش برای همه به شدت آسیب ببیند و حتی ورزش کردن زنان یک پدیده غیر معمول در باور اجتماعی مردم ایران تبدیل شود.
نگاهی به وضعیت ورزش زنان در ایران در دهه های گذشته نشان می دهد پیش از انقلاب فعالیت های ورزشی همگانی به شیوه و الگوی امروزی وجود نداشت و خبری از باشگاه های ورزشی با هدف توسعه ورزش همگانی نبود و آن چه از ورزش زنان می دیدیم ، فعالیت های مبتنی بر ورزش در آموزشگاه ها و باشگاه های حرفه ای بود.
در دهه 40 و 50 مفهوم ورزش زنان در ایران ، مفهومی بر اساس حضور دختران جوان در تیم های ورزشی رشته های مختلف اما معدود در عرصه قهرمانی بود و ورزش همگانی بنا بر آن چه امروز از آن سراغ داریم وجود نداشت چنان که در سایر کشورهای جهان نیز ورزش همگانی به عنوان یک اصل شناخته شده و ضروری در نیامده بود.
در حقیقت آن چه سبب شد جهان به موضوع ورزش همگانی زنان به عنوان یک پدیده ضروری نگاه کند پیشرفت هایی بود که بشر در زمینه علم پزشکی به آن دست یافت به طوری که در خلال این پیشرفت ها ، نقش بسیار مخرب کم تحرکی ، چاقی و ناهنجاری های جسمی و اسکلتی ناشی از دوری از ورزش در زنان در بیماری های زنان و البته تمام مردم دیده شد.
چالش های ورزش زنان در ایران پس از انقلاب
در ایران پس از انقلاب ، موضوع ورزش زنان برای مدت طولانی یک چالش بود. تغییرات سیاسی در ایران و روی کار آمدن حکومتی اسلام گرا سبب شد موضوع ورزش زنان به شرایط خاصی مواجه شود به طوری که در حوزه قهرمانی ، محدودیت های جدیدی نسبت به دوران پیش از انقلاب اسلامی برای ورزش زنان ایجاد شد.
از سوی دیگر ، درگیر بودن ایران با ایجاد ساختار جدید سیاسی و اجتماعی از یک سو و وقوع جنگ تحمیلی دولت بعثی عراق علیه ایران از سوی دیگر سبب شد موضوع ورزش و در مقیاس کوچک تر ، ورزش زنان به یک اولویت رده پایین در سیاست گذاری های کشور تبدیل شود.
به عبارت دیگر مردم در دهه 60 به حدی درگیر موضوع جنگ تحمیلی بودند که کشور آمادگی لازم برای ایجاد ساختار جدید فرهنگی در عرصه ورزش و به ویژه ورزش برای زنان را نداشت و برخی باورهای افراط گرایانه اجتماعی در مورد عدم انطباق ورزش کردن یک زن با اصول اسلامی ، سبب شد ورزش زنان در دوران پس از انقلاب در انزوای مطلق باشد.
با این حال از دهه 70 زمینه برای فعالیت های ورزشی زنان به تدریج مهیا شد. تشکیل شورای همبستگی ورزش بانوان کشورهای اسلامی در سال 1368 توسط فائزه هاشمی رفسنجانی و انحلال آن در سال 1389 بخش مهمی از تاریخ ورزش زنان ایران را تشکیل می دهد و سپس سازمان دهی امور ورزش زنان در داخل بدنه فدراسیون ها ، جوانه های ورزش زنان در ایران را رشد داد.
با این حال ، ورزش کردن زنان هنوز هم با علامت سوال های زیادی روبرو است. با وجود این که ضرورت ورزش کردن زنان به تدریج برای جامعه تبیین شد ، رسانه ها از آن سخن گفتند و پزشکان مردم را از خطرات دوری از ورزش بر حذر داشتند اما ورزش زنان در ایران هنوز هم چالش های خاص خود را دارد.
پهناور بودن ایران ، وجود اقوام مختلف با فرهنگ های متفاوت از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب و دیدگاه های مختلف در مورد زن ، سبب شده جذب عمومی مردم به سمت ورزش در میان زنان چالش های خاص خود را داشته باشد.
در جوامع توسعه یافته شهری و به طور خاص در کلان شهرها و مراکز گسترده تر شهری ، چالش های فرهنگی و اجتماعی برای حضور زنان در باشگاه ها و اماکن ورزشی کمتر است اما در نقاط جغرافیایی کمتر برخوردار از زیر ساخت های ورزشی و از آن مهم تر فرهنگ ورزش زنان ، هنوز هم مقاومت هایی در مورد ورزش کردن زنان وجود دارد و این ، یکی از چالش های مسئولان توسعه دهنده ورزش در آن نقاط جغرافیایی است.
به عبارت دیگر ، حضور زنان در عرصه ورزش هنوز هم از نبود فرهنگ ورزش کردن دختر یا همسر یا خواهر در یک خانواده با دشواری های متعددی روبرو است و در بخش دیگر این موضوع ، مشکل اصلی این است که در بسیاری از مواقع در حالی که هیچ منعی برای حضور یک زن در فضای ورزش وجود ندارد ، خود آن زنان تمایلی به ورزش کردن نشان نمی دهد.
چرا رخی از زنان تمایلی به ورزش کردن ندارند؟
عدم تمایل یک زن به ورزش کردن می تواند دلایل زیادی داشته باشد اما عمده این دلایل یکی به نبود فرهنگ ورزش در میان زنان در جامعه و دیگری به سهل انگاری در مورد آثار مخرب کم تحرکی و چاقی زنان به ویژه در آینده زندگی یک زن در سنین میانسالی و پیری مرتبط است.
برای درک این آثار مخرب کافی است یک روز در میان شلوغی یک خیابان و مرکزی خرید قدم بزنید و زنان میانسالی را ببینید که اغلب آن ها به دلیل این که در گذشته دچار کم تحرکی بوده اند اکنون با چاقی مفرط روبرو هستند و خطرات زیادی آینده سلامت آن ها را تهدید می کند.
در این زمینه یک نکتته قابل توجه است. زنان میانسال امروز همان دختران جوانی هستند که در دهه های قبل در دورانی که تکنولوژی زندگی آسان به شیوه و شمایل کنونی وجود نداشت زندگی کرده اند و به عبارت دیگر در جریان فعالیت های روزمره ، گرچه ورزش نمی کردند اما فعالیت بدنی در حد و اندازه امور روزانه خود داشته اند.
در این شرایط و در زندگی امروز و با توجه به افزایش گسترده ابزار و وسایل زندگی راحت که کم تحرکی را ترویج می دهد ، اگر یک دختر جوان تمایلی به سمت ورزش کردن نداشته باشد آینده نگران کننده ای در انتظار او خواهد بود و تحقیقات نشان می دهد چاقی ، بیماری های قلبی ، خطر ابتدا به انواع سرطان و سکته و نیز ناهنجاری های اسکلتی وی را تهدید می کند. به همه این ها رژیم غذایی نامناسب در زندگی امروز را نیز اضافه کنید.
زهرا عبداللهی مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خرداد سال 96 در گفتگو با ایرنا گفت: تغییر الگوی غذایی و کم تحرکی در جامعه، اضافه وزن و چاقی برای 60 درصد مردم را در پی داشته است.
عبداللهی گفته است به طور متوسط 60 درصد جمعیت 15 تا 64 ساله چاق هستند. همچنین در گروه های سنی مختلف 45 تا 55 سال و 55 تا 65 سال این رقم به 70 تا 75 درصد می رسد، ضمن اینکه شیوع چاقی و اضافه وزن در همه گروه های سنی خانم ها خیلی بیشتر است.
این مهر تاییدی است بر شرایط سخت و ناهنجاری که در آن قرار داریم. زنان باید ورزش کنند و این ، یک سرمایه گذاری برای سلامت آینده تمام کشور است. خطر دوری از ورزش را دست کم نگیریم.
*به قلم حامد اسماعیلی
