آی دبلیو اسپورتس – مسائل مالی فوتبال پیچیده است و هیچ چیز ساده نیست. در هفته‌های اخیر، مساله اول فوتبال جهان تفاوت دستمزد مردان و زنان در این رشته است. البته دستمزدی که باشگاه‌ها به بازیکنان می‌دهند مد نظر نیست. چرا که باشگاه‌ها به عنوان نهادهای خصوصی با قواعد ساده اقتصادی اداره می‌شوند.
اما فدراسیون‌های فوتبال، به عنوان نهادهایی فراتر از بنگاه‌های خصوصی که مسئولیت‌های بزرگی در گسترش و همه‌گیری فوتبال دارند، باید نگاهی سازنده‌تر داشته باشند. اولین توجیه برای تفاوت چشم‌گیر دستمزد مردان و زنان، تفاوت ارزش تبلیغاتی بازی‌ها و درآمد دیدارهاست.
فیفا گفته که نمی‌توان اینقدر راحت نظر داد و شیوه فروش تورنمنت‌هایی مثل جام جهانی به صورت پکیجی است و چندین تورنمنت با هم به فروش می‌رسند. در ادامه نگاهی به گردش مالی فوتبال زنان تا آن بخش‌هایی که در رسانه‌ها منتشر شده می‌پردازیم و به این موضوع می‌پردازیم که آیا عدالت در دستمزد برابر است؟
می‌دانیم که قهرمان جام جهانی ۲۰۱۹ فرانسه، چهار میلیون دلار پاداش خواهد گرفت. این جایزه برای جام جهانی ۲۰۱۵ کانادا تنها دو میلیون دلار بود. هر تیمی در این تورنمنت، حداقل ۷۵۰ هزار دلار پاداش خواهد گرفت. البته برای اینکه بدانیم این رقم چه‌قدر کم است، باید بدانید تمام جایزه‌ای که فیفا در نهایت به تیم‌ها پرداخت می‌کند تنها ۳۰ میلیون دلار است.
چیزی بیش از ۱۳ برابر فاصله بین این جایزه با جایزه‌ای که در جام جهانی مردان پرداخت می‌شود وجود دارد. تیم‌ها حدود ۸۰۰هزار دلار هم بابت آماده‌سازی، اردوها و پرداخت به باشگاه‌ها دریافت می‌کنند. البته قرار نیست این پول تمامش به بازیکنان برسد. اکثر تیم‌ها مایل نیستند که بگویند چه‌قدر از درآمدشان را به بازیکنان می‌دهند.
به عنوان مثال استرالیا گفته ۳۰درصد از پولی که از تورنمنت‌ها به دست می‌آورد را به بازیکنانش می‌دهد. در فوتبال زنان، ارقام پایین به نسبت مردان برای بازیکنان آزاردهنده شده است. آدا هگربرگ، برنده توپ طلای فوتبال زنان به خاطر تفاوت پاداش‌ها و دستمزدها جام جهانی فوتبال را تحریم کرد.
فیفا در سال‌های اخیر تلاش بسیار گسترده‌ای کرده تا شکاف‌های جنسیتی را از بین ببرد. فیفا می‌خواهد در طی سال‌های آینده نیم میلیارد دلار در فوتبال زنان سرمایه‌گذاری کند. فیفا اگر به مردان در جام جهانی ۴۰۰ میلیون دلار پاداش می‌دهد، ۶ میلیارد دلار هم از طریق آن درآمد دارد. در جام جهانی زنان اما درآمد فیفا بسیار کم‌تر از این رقم است. میانگین درآمد روزانه بازیکنان در اروپای غربی ماهانه هزار تا ۲هزار یورو است. در دوره جام جهانی این درآمد روزانه ۱۰۰ یورو است.
با وجود اینکه در رابطه با باشگاه‌ها کاری نمی‌توان انجام داد، اما تیم‌های ملی به سمت برابری حرکت می‌کنند و بازیکنان تیم‌های مطرح اروپایی در حال رسیدن به دستمزد برابر با مردان هستند. فدراسیون هلند تا سال ۲۰۲۳ به این مهم دست پیدا می‌کند و تیم ملی نروژ دو سال پیش به این برابری دست یافته بود.
آیا اگر تیم‌های حاضر در جام جهانی ۲۰۱۹ به اندازه تیم‌های حاضر در جام جهانی ۲۰۱۸ مردان پاداش بگیرند برابری رعایت شده است؟ بسیار سخت است که به این سوال پاسخ مثبت بدهیم. چرا که فوتبال از قواعد اقتصاد آزاد پیروی می‌کند و بدیهی است که تورنمنتی با درآمد بیشتر، پاداش‌های بیشتری هم به همراه دارد.
نفس مطرح کردن برابری دستمزد در فوتبال، شاید چندان عادلانه نباشد. دقیقا به همان دلیلی که علی علی‌پور از کریستیانو رونالدو دستمزد کم‌تری می‌گیرد، تیم ملی مردان آمریکا هم از تیم ملی زنان دستمزد بیشتری می‌گیرد. شاید علی‌پور در لیگ ایران قهرمان شود و رونالدو در لیگی که بازی می‌کند قهرمان نشود. اما این موضوع مطلقا ربطی به تفاوت درآمدهای این دو ندارد.
تیم ملی فوتسال مردان ایران تیم سوم رنکینگ جهان است. آیا باید از فدراسیون فوتبال تقاضای دستمزد و پاداش برابر با ملی‌پوشان فوتبال مردان را داشته باشد؟ این موضوع واقعا منطقی نیست. چرا که اهمیت، سطح کیفیت و در نهایت درآمدهای رقابت‌ها ربطی به هم ندارند.
اما مهم‌ترین اقدامی که فیفا باید انجام بدهد و در سطور بالا هم گفته شد قرار است انجام بدهد، سرمایه‌گذاری کلان برای زیرساخت‌های فوتبال زنان است. به وضوح حق زنان در دهه‌های گذشته خورده شده و آنها از حق آموزش و امکانات برابر به نسبت مردان برخوردار نبودند. باید این شکاف در سطوح پایه از بین برود تا در نهایت با کیفیت بالاتر، فوتبال زنان به درآمد بیشتری برسد.
این همان چیزی است که فیفا می‌خواهد. چرا که در نهایت با رشد فوتبال زنان، تعداد تورنمنت‌هایی که برای فیفا درآمد هنگفتی به همراه می‌آورند دو برابر خواهد شد. اما توقع برابری از ورزشی که با بازار آزاد مدیریت می‌شود و هر تیم و ستاره فوتبال بر اساس پولی که می‌سازد دستمزد می‌گیرد، غیرمنطقی است.
نظام فعلی فوتبال شاید چندان عادلانه به نظر نرسد، اما نمی‌توان گفت که سکسیستی است. اگر بازیکن زنی مورد توجه رسانه‌ها قرار بگیرد و هواداران زیادی در سطح جهان داشته باشد که حاضر باشند به خاطر او حق پخش بازی‌ها را بخرند، پیراهن باشگاه را بخرند و به ارزش برند باشگاه کمک کند، دستمزدی مطابق همه این کارها خواهد گرفت. عدالت، اعطای فرصت‌های برابر است و نه دستمزد برابر.
اطلاعات خبر: *نویسنده: علی کربلایی*تنظیم کننده: حامد اسماعیلی *منبع: اعتماد *انتشار ۰۴ تیر ۱۳۹۸ – ساعت ۱۲:۴۶
